پالادیوم

پالادیوم یکی از عناصرشیمیایی جدول تناوبی است که نماد آن PD بوده و عدد اتمی آن 46 می باشد. یکی از فلزات کمیاب نقره ای و سفید از گروه پالادیوم می باشد. پالادیوم از نظر شیمیایی همانند پلاتین بوده و از معادن مس و نیکل به دست می آید و برای کاتالیزورهای صنعتی و همچنین جواهرات استفاده می شود.

ویژگی های قابل توجه

پالادیوم یک فلز سفید و نرم است که شبیه پلاتین بوده و در مجاورت هوا سیاه نمی شود این فلز با چگالی اندک خود پایین ترین نقطه ذوب را در میان فلزات گروه پلاتین دارد. این فلز در زمانی که به آن حرارت داده شود به میزان زیاده کشیده و نرم شده و در دمای سخت سفت و محکم می شود. پالادیوم به شدت با ترکیبات گوگردی و اسید نیتریک ترکیب شده و به آرامی در اسید هیدروکلریک حل می شود. همچنین این فلز در دماهای معمولی با اکسیژن ترکیب نمی شود.

این فلز به طرز بسیار غیر معمول و عجیب خاصیت جذب هیدروژن را تا 900 برابر حجم خود در دمای اطاق داشته و به نظر می رسد که احتمالا هیدرید پالادیوم را شکل می دهد( bd2h) اما هنوز ترکیب شمیایی واقعی آن آشکار نیست.

حالت های معمولی اکسیداسیون پالادیوم +2, +3 و +4 می باشد. اخیرا ترکیبات پالادیوم که در آن این عنصر اکسیداسیون +6 دارد هم به وجود آمد.

کاربردها

پالادیوم کاتالیزورهای خوبی را شکل داده و مخصوصاً در عمل تصفیه نفت سرعت هیدروژن گیری و هیدروژن زدایی (Hydrogenation and Dehydrogenation) را زیاد می کند. همچنین آلیاژ آن در جواهر سازی استفاده می شود.

دیگر کاربردهای آن عبارتند از:

* طلای سفید آلیاژی از طلا بوده که با اضافه کردن پالادیوم رنگ خود را از دست می دهد. 
* پالادیوم نیز همانند طلا می تواند به ورقه های نازک تبدیل شود.
* هیدروژن به راحتی در پالادیوم گرم شده منتشر می شود که در خالص سازی گازها کاربرد دارد. 
* در تجهیزات و سیستم های Switching-Systems مخابراتی از پالادیوم استفاده می شود.
* پالادیوم همچنین در دندان پزشکی ساعت سازی و ساخت ابزار جراحی و اتصالات الکتریکی کاربرد دارد.

پیدایش

پالادیوم هم به صورت فلز آزاد و هم به صورت آلیاژ با طلا و پلاتین و دیگر فلزات این گروه در محل کوه های اورال استرالیا اتیوپی و آمریکای شمالی و جنوبی یافت می شود. با این حال اکثر پالادیوم مصرفی به دلیل صرفه اقتصادی ازمعادن نیکل و مس در آفریقای جنوبی وOntario دریافت می شود چرا که حجم بالای این فعالیت ها عمل دریافت پالادیوم را به صرفه می کند.

ایزوتوپ ها

پالادیوم طبیعی از شش ایزوتوپ تشکیل شده است. پایدارترین ایزوتوپ های رادیو اکتیوی Pd-107 با نیمه عمر 6.5 میلیون سال Pd-103 با نیمه عمر 17 روز و Pd-100 با نیمه عمر 3.63 روز روز می باشد. 18 ایزوتوپ رادیواکتیوی دیگر از طریق وزن اتمی شان طبقه بندی می شوند. اکثر آن ها به غیر از Pd-101 که نیمه عمرش 8.47 ساعت و Pd-109 که نیمه عمرش 13.7 ساعت و Pd-112 که نیمه عمرش 21 ساعت است بقیه نیمه عمری کمتر از نیم ساعت دارند.

تاریخچه

پالادیوم در سال 1803 توسط William Hyde Wollaston کشف شد. این عنصر توسط Wollaston بعد از Asteroid Pallas که دو سال قبل از آن کشف شده بود نامگذاری شد.

Wollaston این عنصر را در معدن پلاتین در آفریقای جنوبی کشف کرد. او این عمل را با حل کردن مواد دریافت شده از معدن در محلول Aqua Regia و خنثی سازی محلول با اضافه کردن هیدرو اکسید سدیم NaOH که با اضافه کردن mercuric Cyanide باعث ته نشین شدن Ammonium Chloroplatinate , و شکل گیری Palladium Cynide می شد انجام داد. وی در آخر با گرم کردن ترکیب به دست آمده فلز پالادیوم را به دست آورد.

روزگاری ترکیب کلریدپالادیوم برای درمان مرض سل به میزان 0.065 گرم در روز تجویز می شد. این دارو عوارض جانبی زیادی نداشت ولی بعدا داروهای مؤثر دیگر جایگزین آن شدند.